Musea Antwerpen in 2024
De musea stad Antwerpen bereiden zich voor om in 2024 de bezoekers opnieuw te verwelkomen met tal van nieuwe expo's en projecten. Het Middelheimmuseum organiseert samen met De Singel 'Come Closer': een spannende uitwisseling tussen sculptuur en performance. Het Rubenshuis opent in de zomer het nieuwe onthaalgebouw en het najaar staat in het teken van Ensor met expo's op wel vier locaties in de stad. Het Red Star Line Museum krijgt Albert Einstein op bezoek, en het MAS trekt in de zomer naar Antarctica. Op tijd tickets reserveren voor al dat moois blijft de boodschap!
Come Closer
Middelheimmuseum en De Singel
07.06.24 - 29.09.24
Met COME CLOSER verkennen Middelheimmuseum en kunstcentrum De Singel samen de ruimte tussen sculptuur en performancekunst. Deze samenwerking brengt veelvormige werken samen, van een 25-tal kunstenaars uit binnen- en buitenland: sculpturen, interactieve installaties en performances. Wat ze delen is dit: ze veranderen de traditionele verhoudingen tussen de kunstenaar, het kunstwerk en het publiek. In COME CLOSER wordt de afstand tussen de drie vervangen door een spannende uitwisseling.
Zo zegt dit project niet alleen iets over de kunst van vandaag, maar ook over ons leven van elke dag. Want ook in de talloze interacties die we aangaan, elke dag, nemen we telkens andere rollen op. Tegelijk altijd onszelf, zijn we ook telkens een beetje iemand anders: online of niet, tussen collega’s, bij onze ouders, bij vrienden. Het is 'performen' in voortdurende uitwisseling met onze omgeving, en onderhevig aan allerlei factoren.
Opening onthaalgebouw & tuin Rubenshuis
Zomer 2024
In de zomer van 2024 opent het Rubenshuis het gloednieuwe onthaalgebouw. Het gebouw is een ontwerp van Robbrecht en Daem architecten en vormt de toegang tot het universum van Rubens.
De gevel is een wervelend schouwspel van honderden zuiltjes. Het gebouw zit boordevol verwijzingen naar de kunst van Rubens, zoals de grote wenteltrappen met hun opwaartse beweging, en is opgevat als twee reusachtige boekenkasten tegenover elkaar. Je bezoekt er de immersieve beleving, waar je oog in oog staat met Rubens. Achteraan betreed je de nieuwe tuin van het Rubenshuis. Deze baroktuin toont 365 dagen per jaar kleur en schittert in elk seizoen. Met meer dan 17.000 planten wordt dit een museumzaal zonder plafond. Rubens zijn tuinmannen Willem en Jasper vertellen in geuren en kleuren wat hier allemaal gebeurd is.
Wil je nog verder de 17de eeuw induiken? Dan ben je welkom in de bibliotheek om te snuisteren tussen de boeken en de manuscripten. Bovendien heb je er een prachtig zicht op Rubens zijn huis en zijn tuin.
Het onthaalgebouw en de tuin openen feestelijk in de zomer van 2024. Het huis waar Rubens gewoond en gewerkt heeft is nog gesloten voor renovatie.
Ensorjaar
Vier musea in Antwerpen
Vanaf 28.09.2024
In 2024 is het 75 jaar geleden dat kunstenaar James Ensor overleed in Oostende, de stad waar hij nagenoeg zijn hele leven woonde en werkte. We kennen James Ensor als pionier van de moderne kunst. Een complexe persoonlijkheid. En vandaag ook nog steeds een inspiratiebron. Samen met zijn geboortestad Oostende herdenkt ook Antwerpen, de thuisbasis van de grootste Ensorcollectie ter wereld, deze veelzijdige kunstenaar.
Van december 2023 tot augustus 2024 brengt Oostende een museaal programma waarbij zeer diverse aspecten van Ensor worden belicht. Antwerpen neemt vanaf september 2024 de fakkel over met vier uiteenlopende tentoonstellingen van internationale allure, verspreid over de stad. Daarin belichten we zijn baanbrekende oeuvre in de internationale context van Ensors tijd. En hoe Ensor met zijn beeldtaal nog steeds een inspiratiebron is voor fotografie, mode en make-up.
Staten van verbeelding. Ensor en het grafisch experiment.
Museum Plantin-Moretus, Antwerpen
Van 28.09.24 tot 05.01.25
In het najaar van 2024 presenteert het Museum Plantin-Moretus "Staten van verbeelding" over Ensors opmerkelijke grafische avontuur. De jonge Ensor experimenteert enkele jaren uitbundig met etstechnieken. Zelf zegt hij hierover: “Het beroep van etser beheers ik helemaal niet. Ik teken en graveer netjes maar verder laat ik alles aan het toeval over. Ik ken niet alle kneepjes en handigheden van het inbijten, waardoor ik heel wat platen heb beschadigd en mijn ogen onnodig bedorven.”
Ensor was geen rasechte prentmaker, maar hij ontwikkelt al snel een unieke benadering van het medium. Met voorgangers als Rembrandt in zijn achterhoofd slaat Ensor een geheel eigen weg in. Zijn atelier wordt een proeflabo voor experimenten waar ook het toeval soms een rol speelt.
“Staten van verbeelding” brengt voor het eerst de meest opmerkelijke resultaten van deze experimenten bij elkaar: voorbereidende tekeningen, koperplaten en verschillende staten van prenten. We tonen unieke drukken op oud papier, perkament en gekleurd zijde. Ensor transformeert onvoltooide afdrukken tot unieke kunstwerken door ze handmatig in te kleuren met potlood, gouache of aquarel. Zo duiken er onverwachte details op, ontstaat er diepte in grote mensenmassa’s en krijgen nieuwe gestalten vorm.
https://museumplantinmoretus.be/nl/activiteit/staten-van-verbeelding
Maskerade, make-up & Ensor
MoMu - ModeMuseum
28.09.24 - 19.01.25
In MoMu worden Ensors ideeën rond maskerade, (valse) coquetterie, het speelse, groteske en vergankelijke doorgetrokken naar vandaag.
Make-up wordt doorheen de geschiedenis vaak met enige argwaan vergeleken met het dragen van een masker: een masker waarachter vooral de vrouw zich zou verschuilen. Make-up is vandaag uitgegroeid tot een miljoenenindustrie die de mens met zijn lichamelijke vergankelijkheid, ingebeelde imperfecties en existentiële angsten confronteert. Maar make-up is ook een middel tot persoonlijke expressie, artistiek experiment en vrijheid.
De expo presenteert werk van make-up artiesten en kunstenaars die dieper ingaan op thema’s als representatie van vrouwen, fysieke en digitale gezichtsfilters, verstoorde lichaamsbeelden en het ritueel van het opmaken.
Cindy Sherman Anti-fashion
FOMU
28.09.24 - 02.02.25
FOMU sluit aan bij ENSOR 2024 door de vraagstukken uit James Ensors oeuvre te vertalen naar een hedendaagse artistieke context. De Amerikaanse kunstenaar Cindy Sherman (US, 1954) staat net als Ensor bekend om haar kritische en ironische commentaar op maatschappelijke conventies door maskerades. In haar werk stelt ze kritische vragen over gender, stereotypen en leeftijd. Shermans brede spectrum aan personages toont het kunstmatige en veranderlijke van identiteit, die meer dan ooit een kwestie van keuze lijkt te zijn, (zelf)geconstrueerd en fluïde.
Ensors stoutste dromen. Het impressionisme voorbij.
KMSKA
28.09.24 - 19.01.25
James Ensor weet het palet van de impressionisten te verbinden met woeste symbolistische visioenen, expressionisme én de wereld van satire en zwanse. Met deze grote overzichtsexpo toont het KMSKA hoe een Belgische avant-gardist via het impressionisme zijn eigen immer experimentele pad vindt. In een verhelderend contextueel kader, toetst het museum het werk van Ensor aan dat van belangrijke inspiratiebronnen zoals Rafaëlli en Monet, en dat van overbekende en verrassende voorgangers, tijdgenoten en adepten zoals Edvar Munch, Ernst Josephson en Emil Nolde.
Meer informatie over het Ensorjaar is te vinden via www.ensor2024.be
Andere expo's in 2024, in chronologische volgorde
Zes eeuwen Vleeshuis: een muzikale reis
Museum Vleeshuis
Vanaf 28.02
De indrukwekkende geschiedenis van het Vleeshuis gaat terug tot 1504. En al die eeuwen klonk er muziek. In de straten rond het Vleeshuis bezongen koren de installatie van Rubens’ Kruisoprichting, klonk voor het eerst in Antwerpen opera, en vierden de stadstrompetters de inkomst van Napoleon. Uit de cafés klonken dansorgels en over de daken galmde de beiaard. Sinds 1967 staat Vlaams en internationaal talent in de rij om de historische klavieren uit de museumcollectie te mogen bespelen. De focusexpo 'Zes eeuwen Vleeshuis: een muzikale reis' gaat over de rijke (muzikale) geschiedenis van het gebouw én de plannen voor de toekomst. In aanloop naar de restauratie zijn ook de concertreeks Woensdagklanken en een nieuwe ‘achter de schermen’-rondleiding een eerbetoon aan zes eeuwen muziek in en rond het Vleeshuis.
Dirk Braeckman - Echtzeit
FOMU
29.03.24 - 02.02.25
Dirk Braeckman (BE, °1958) onderzoekt al meer dan veertig jaar het medium fotografie met zijn subtiele, donkere beelden. Voor deze tentoonstelling gaat hij in dialoog met de FOMU-collectie. Braeckman selecteerde werk uit de museumcollectie en laat zich hierdoor inspireren om nieuw werk te maken.
Braeckman is geïnteresseerd in foto’s met onvolmaaktheden, lege interieurs, banale objecten, suggestieve plekken of objecten die veel aan de verbeelding overlaten. Uit de FOMU-collectie kiest hij functionele foto’s, die gemaakt zijn zonder artistieke ambitie maar waarin hij wel visuele kwaliteiten ziet. Het zijn atypische beelden en onderwerpen waarin hij zichzelf herkent en die dicht bij zijn eigen werk liggen.
Braeckman eigent zich deze collectiestukken toe om nieuw werk te maken: je ervaart ze door zijn camera, ogen en handen. Bestaande objecten opzettelijk veranderen om nieuwe kunstwerken te creëren heet appropriation art. Braeckman speelt met begrippen als originaliteit en auteurschap en daagt je uit om met een nieuwe blik te kijken
RE/SISTERS - A Lens on Gender and Ecology
FOMU
29.03.24 - 18.08.24
FOMU presenteert RE/SISTERS: A Lens on Gender and Ecology. Deze grote groepstentoonstelling verkent de relatie tussen gender en ecologie, en focust op de systemische verbanden tussen de onderdrukking van vrouwen en de verloedering van de planeet.
RE/SISTERS reflecteert over een hele reeks thema’s, van bedrijven die grondstoffen uit de bodem halen tot de politiek van zorg, en onderzoekt milieu- en gendergerechtigheid als ondeelbare elementen van een wereldwijde strijd. De tentoonstelling wil aankaarten hoe bestaande machtsstructuren ons steeds breekbaarder wordende ecosysteem bedreigen.
https://fomu.be/expos/re-sisters-a-lens-on-gender-and-ecology
‘Een gewilde vluchteling. Einstein en de Red Star Line’.
Red Star Line Museum
18.04.24 - 08.09.2024
Vanaf 18 april loopt in de Loods van het Red Star Line museum de gratis expo ‘Een gewilde vluchteling. Einstein en de Red Star Line’ (werktitel). Deze presentatie zoomt in op de meest bekende persoon die ooit met de rederij heeft gereisd: Albert Einstein.
Als wereldberoemde wetenschapper reisde Einstein meermaals mee met de Red Star Line schepen in eerste klasse. De meest ingrijpende reis was wellicht die met het stoomschip Belgenland in 1933, van New York terug naar Antwerpen. Hij woonde toen nog in Duitsland, waar de nazi’s aan de macht waren gekomen. Hij besliste op de boot om niet meer verder te reizen naar Duitsland toen hij hoorde dat de ordediensten een van zijn residenties waren binnengevallen. Na een verblijf van enkele maanden in België en vervolgens in het Verenigd Koninkrijk, vertrok hij met een ander schip van de Red Star Line, de Westernland, definitief naar Amerika.
Deze presentatie toont de belangrijke verwevenheid van Albert Einstein met Antwerpen, België en de Red Star Line. Op welke schepen van de Red Star Line reisde hij en hoe zag zijn kajuit er uit? In welke Antwerpse hotels verbleef hij en hoe verscheen hij in de Antwerpse pers? De expo gaat ook in op zijn verblijf in het Mortselse kasteel Cantecroy en zijn houding tegenover de Verenigde Staten.
Willy Vandeperre - Prints, films, a rave and more ...
MoMu - ModeMuseum Antwerpen
Vanaf 27/04
MoMu verkent het oeuvre van de Belgische fotograaf Willy Vanderperre. Zijn editoriaal werk verschijnt in magazines zoals AnOther Magazine, Dust, i-D, Perfect, Vogue en W Magazine. Daarnaast fotografeerde hij onder meer campagnes voor modehuizen als Dior en Prada.
De tentoonstelling belicht hoe Vanderperre zijn fascinatie voor jeugd hem al bijna drie decennia voortdrijft. In dialoog met zijn foto’s selecteerde hij enkele kunstwerken die hem inspireren in de voortdurende ontwikkeling van zijn universum. Het overzicht van zijn fotografisch werk beschouwt naast de evolutie in beeldtaal ook de jarenlange samenwerking met Olivier Rizzo en Raf Simons.
Naar Antarctica
De poolpioniers van de Belgica
MAS
21.06.24 - 25.11.24
Volgende zomer vertelt het MAS het ongelooflijke verhaal van de ‘Belgica’. De driemaster vertrok 125 jaar geleden uit Antwerpen op expeditie naar de Zuidpool. Kapitein Adrien de Gerlache en zijn bemanning wisten toen nog niet dat zij als eersten een jaar zouden moeten overwinteren in het poolijs en zo als pioniers de geschiedenis zouden ingaan.
Het MAS toont unieke erfgoedstukken uit de collectie, zoals het stuurrad en het kraaiennest van het schip, sleeën en kledij, de ijszagen waarmee het schip uit het ijs wordt bevrijd en het mooie draaiorgeltje waarop de bemanning urenlang de ‘Brabanconne’ speelt tijdens de donkere dagen in de kajuit. Samen met de vele prachtige foto’s en de dagboeken van de bemanning brengt de expo de avontuurlijke reis 125 jaar later opnieuw tot leven in de stad vanwaar de overtocht destijds vertrok.
Tegelijk staan bezoekers in deze expo ook stil bij dat prachtige gebied Antarctica, waar vandaag de klimaatopwarming zeer voelbaar is. Door in te zoomen op wetenschappelijk onderzoek, klimaatopwarming, territoriale en economische claims en internationale samenwerkingen blikt het MAS terug op de erfenis van de poolexpedities.
Prestigieuze Nottebohmzaal opent tijdens de zomer
Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience
Zomer 2024
De Nottebohmzaal is de verborgen parel van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience. Zodra ze de zaal binnenstappen, ruiken bezoekers de geur van de 120.000 oude boeken en horen ze de stadsgeluiden verstommen. Kuierend over het krakende parket ontdekken ze er de iconische globes van Blaeu en alle andere topstukken die er bewaard worden. Tijdens de zomer kunnen nieuwsgierigen de Nottebohmzaal op eigen houtje ontdekken.
De historische bibliotheekruimte van de Antwerpse Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience opent dit najaar de deuren voor een nieuwe reeks Nottebohmlezingen én voor individuele bezoekers.
https://consciencebibliotheek.be/
Zeeman wachtend op een schip. Over arbeidsmigratie van Griekse zeelui na WO II
Red Star Line museum
Van begin oktober ‘24 tot februari ‘25
In de tentoonstelling ‘Zeeman wachtend op een schip’ (werktitel) gaat het Red Star Line museum in op arbeidsmigratie en de veranderingen die dit met zich meebrengt. Het grootste deel van de Red Star Line passagiers volgde de American dream vanuit arbeidsoverwegingen. Doorheen de geschiedenis tot op vandaag vormt arbeid de voornaamste reden om het thuisland te verlaten. Het Red Star Line museum toont de relatie tussen arbeid en migratie in een reeks expo’s, lezingen en evenementen.
Een eerste luik belicht de arbeidsmigratie van Griekse zeelui naar Antwerpen na WO II. Vanaf de jaren 60 ontstond er een heuse Griekse wijk waarbij cafés, restaurants en dansgelegenheden met Grieks muzikaal entertainment als paddenstoelen uit de grond schoten. Deze microkosmos beleefde haar gouden jaren in de jaren 60 en begin 70 van de vorige eeuw. Gastcuratoren Poli Roumeliotis en Kris Kaerts brengen met een mix van poëzie, muziek, film, verhalen en beeldmateriaal die periode weer helemaal tot leven.
Ontdek de collectie van Fritz Mayer van den Bergh
Museum Mayer van den Bergh – 2e helft 2024
Tot 3 maart 2024 loopt in het museum de tijdelijke expo ‘Conversations. Hedendaagse en historische meesters in gesprek’. Daarna komen de 13 topstukken die het museum in tijdelijke bruikleen gaf aan het MAS voor de expo ‘Zeldzaam en onmisbaar’ terug naar het museum en is de collectie nog enkele maanden in zijn volle glorie te bewonderen. Begin 2025 sluit het museum voor verbouwings- en restauratiewerken: het Hof van Arenberg (het voormalig districtshuis) zal bij het huidige museum getrokken worden. De laatste maanden van 2024 zijn dus nog een unieke kans om de fantastisch diverse collectie van de 19e-eeuws kunstverzamelaar Fritz Mayer van den Bergh – de ontdekker van de Dulle Griet van Pieter Bruegel de oude – te bewonderen in zijn huidige setting.
Lopende expo's 2023 - 2024
https://cultuur-stad-antwerpen.prezly.com/lopende-expos-2023-24
Nadia De Vree